PODZIAŁY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

 W 1980 roku Światowa Organizacja Zdrowia przyjęła i opublikowała Międzynarodową Klasyfikację Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń. Klasyfikacja ta, w powstaniu niepełnosprawności organizmu, wyodrębnia trzy wymiary ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie uwarunkowane, a mianowicie:

1. Uszkodzenie narządów organizmu- oznacza wszelki brak lub anormalność psychologicznej, fizjologicznej lub anatomicznej struktury lub funkcji organizmu na skutek określonej wady wrodzonej, choroby lub urazu.
2.  Niepełnosprawność biologiczna lub funkcjonalna organizmu- oznacza ograniczenie lub brak (wynikający z uszkodzenia) zdolności do wykonywania czynności w sposób i w zakresie uważanym za normalny dla człowieka.
3. Upośledzenie lub niepełnosprawność społeczna- oznacza mniej korzystną sytuację danej osoby, wynikającą z uszkodzenia lub niepełnosprawności, która ogranicza lub uniemożliwia jej wypełnianie ról związanych z wiekiem, płcią oraz sytuacją społeczną i kulturową.

      Zofia Sękowska [1] do osób niepełnosprawnych zaliczyła ludzi, którzy :

• mają trudności w poznawaniu świata i w komunikowaniu się z nim na skutek braku      analizatorów zmysłowych;
• tych u których procesy poznawcze przebiegają w sposób nieprawidłowy, wskutek czego mają obraz poznawczy nieadekwatny do rzeczywistości, zdolność rozumowania ograniczoną poniżej normy, przystosowanie do życia społecznego i pracy ograniczone;
• mają z powodu uszkodzenia narządów ruchu lub przewlekłej choroby ograniczoną zdolność do działania, do ekspresji, do aktywnego udziału w życiu społecznym;
• wymagających w wyniku zaniedbań i błędów wychowawczych bądź nieprawidłowości funkcjonowania systemu nerwowego albo psychopatii czy charakteropatii - wychowania resocjalizacyjnego.

           Wybrane zaburzenia rozwoju związane z:

1) Niepełnosprawnością intelektualną:

•   Zaburzenia warunkowane genetycznie

- Zespół Downa

- Zespół Angelmana- głównie objawy neurologiczne ( ataksja, padaczka, niepełnosprawność intelektualna), dzieci wykonują ruchy, które przypominają ruchy marionetki, częste napady śmiechu bez powodu. Pierwsze objawy zaburzenia psychoruchowego ujawniają się między 6 a 9 miesiącem życia dziecka.

- Zespół Pataua- wiąże się z wieloma wadami w narządach noworodka, np. anomalie kończyn, wady nerek, wady sercowo - naczyniowe. Około 70% chorych dzieci umiera w pierwszym półroczu życia, rzadko kiedy dziecko dożywa do późnego dzieciństwa.

•    Całościowe zaburzenia rozwoju

-Autyzm dziecięcy

- Zespół Retta- w klasycznie postaci dotyczy głównie kobiet. Dziewczynka do 6-18 miesiąca życia rozwija się prawidłowo; występuje utrata  zdolności manualnej i zdolności mówienia, w 81% występują napady padaczkowe,  ataki paniki, niski wzrost, boczne skrzywienie kręgosłupa oraz przykurcze mięśniowe.

•    Zaburzenia neurologiczne

-Mózgowe Porażenie Dziecięce

-Wady wrodzone mózgu

-Wady wrodzone rdzenia kręgowego

•    Stany po infekcjach okresu prenatalnego

-Embrionopatia poróżyczkowa

-Objawowa toksoplazmoza wrodzona

-Wrodzone zakażenie wirusem cytomegalii

2)  Niepełnosprawnością ruchową 

•                     Uszkodzenie stawów

•                     Brak kończyn lub ich części

•                     Uszkodzenie układu nerwowego lub systemu mięśni

•                     Niepoprawne uformowanie szkieletu

 3)  Obniżoną sprawnością sensoryczną ( zmysłową)                                 

•                     Osoba niewidoma

•                     Osoba głucha

---

[1] Z. Sękowska: Postawy wobec niepełnosprawnych. W: D. Kornas-Biela (red.): Osoba niepełnosprawna i jej miejsce w społeczeństwie. Lublin 1985, s. 6