PODZIAŁY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

 W 1980 roku Światowa Organizacja Zdrowia przyjęła i opublikowała Międzynarodową Klasyfikację Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń. Klasyfikacja ta, w powstaniu niepełnosprawności organizmu, wyodrębnia trzy wymiary ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie uwarunkowane, a mianowicie:

1. Uszkodzenie narządów organizmu- oznacza wszelki brak lub anormalność psychologicznej, fizjologicznej lub anatomicznej struktury lub funkcji organizmu na skutek określonej wady wrodzonej, choroby lub urazu.
2.  Niepełnosprawność biologiczna lub funkcjonalna organizmu- oznacza ograniczenie lub brak (wynikający z uszkodzenia) zdolności do wykonywania czynności w sposób i w zakresie uważanym za normalny dla człowieka.
3. Upośledzenie lub niepełnosprawność społeczna- oznacza mniej korzystną sytuację danej osoby, wynikającą z uszkodzenia lub niepełnosprawności, która ogranicza lub uniemożliwia jej wypełnianie ról związanych z wiekiem, płcią oraz sytuacją społeczną i kulturową.

      Zofia Sękowska [1] do osób niepełnosprawnych zaliczyła ludzi, którzy :

• mają trudności w poznawaniu świata i w komunikowaniu się z nim na skutek braku      analizatorów zmysłowych;
• tych u których procesy poznawcze przebiegają w sposób nieprawidłowy, wskutek czego mają obraz poznawczy nieadekwatny do rzeczywistości, zdolność rozumowania ograniczoną poniżej normy, przystosowanie do życia społecznego i pracy ograniczone;
• mają z powodu uszkodzenia narządów ruchu lub przewlekłej choroby ograniczoną zdolność do działania, do ekspresji, do aktywnego udziału w życiu społecznym;
• wymagających w wyniku zaniedbań i błędów wychowawczych bądź nieprawidłowości funkcjonowania systemu nerwowego albo psychopatii czy charakteropatii - wychowania resocjalizacyjnego.

           Wybrane zaburzenia rozwoju związane z:

1) Niepełnosprawnością intelektualną:

•   Zaburzenia warunkowane genetycznie

- Zespół Downa

- Zespół Angelmana- głównie objawy neurologiczne ( ataksja, padaczka, niepełnosprawność intelektualna), dzieci wykonują ruchy, które przypominają ruchy marionetki, częste napady śmiechu bez powodu. Pierwsze objawy zaburzenia psychoruchowego ujawniają się między 6 a 9 miesiącem życia dziecka.

- Zespół Pataua- wiąże się z wieloma wadami w narządach noworodka, np. anomalie kończyn, wady nerek, wady sercowo - naczyniowe. Około 70% chorych dzieci umiera w pierwszym półroczu życia, rzadko kiedy dziecko dożywa do późnego dzieciństwa.

•    Całościowe zaburzenia rozwoju

-Autyzm dziecięcy

- Zespół Retta- w klasycznie postaci dotyczy głównie kobiet. Dziewczynka do 6-18 miesiąca życia rozwija się prawidłowo; występuje utrata  zdolności manualnej i zdolności mówienia, w 81% występują napady padaczkowe,  ataki paniki, niski wzrost, boczne skrzywienie kręgosłupa oraz przykurcze mięśniowe.

•    Zaburzenia neurologiczne

-Mózgowe Porażenie Dziecięce

-Wady wrodzone mózgu

-Wady wrodzone rdzenia kręgowego

•    Stany po infekcjach okresu prenatalnego

-Embrionopatia poróżyczkowa

-Objawowa toksoplazmoza wrodzona

-Wrodzone zakażenie wirusem cytomegalii

2)  Niepełnosprawnością ruchową 

•                     Uszkodzenie stawów

•                     Brak kończyn lub ich części

•                     Uszkodzenie układu nerwowego lub systemu mięśni

•                     Niepoprawne uformowanie szkieletu

 3)  Obniżoną sprawnością sensoryczną ( zmysłową)                                 

•                     Osoba niewidoma

•                     Osoba głucha

---

[1] Z. Sękowska: Postawy wobec niepełnosprawnych. W: D. Kornas-Biela (red.): Osoba niepełnosprawna i jej miejsce w społeczeństwie. Lublin 1985, s. 6

EWOLUCJA POSTRZEGANIA DZIECKA

http://www.myschool.com.pl/kids.html

Dziecko to człowiek od urodzenia do wieku młodzieńczego.[1] W świetle obowiązującego prawa polskiego oraz Konwencji praw dziecka uchwalonej przez ONZ 1989, która jest podstawowym aktem prawa międzynarodowego, regulującym status prawny dziecka, dzieckiem jest każda istota ludzka do osiągnięcia pełnoletniości (w sytuacji typowej do ukończenia 18 lat).[2]

Dziś dziecko kojarzone jest z beztroską a dzieciństwo z czasem gier i zabaw. Patrząc w przeszłość okazuje się jednak, że dopiero po upływie kilku wieków okres dzieciństwa został „wynaleziony”. 

 Dziecko w średniowieczu

Ze względu na brak higieny, słabo rozwiniętą medycynę, infekcje i zarazy dziecko średniowieczne szybko umierało. Wśród ówczesnych ludzi rozpowszechniła się typowa mentalność, polegająca na nie przywiązywaniu się do swojego potomstwa. Nie żałowano, ani nie rozpaczano gdy dziecko umierało.

Dziecko bardzo szybko stawało się dorosłym. W średniowieczu, okresu dzieciństwa praktycznie nie wyodrębniano, dzieci nie traktowano jak indywidualności. Świadczy o tym często stosowany zwyczaj porzucania lub sprzedaży potomstwa ( częściej dziewczynek ). Warto podkreślić, że dzieci pochodzące z nieprawego łoża spotykał gorszy los – skazane były na śmierć lub oddawane do przytułków,  tam czekały na koniec swych dni.

 Ocalałe dzieci spędzały czas na pracy, która mogła mieć dwojaki charakter. Do 7 lat towarzyszyły dorosłym podczas prac domowych – w ten sposób uczono je życia i doświadczenia. Po ukończeniu 7 roku życia przekazywano potomstwo do obcych rodzin w ramach zwyczaju terminowania. Dziecko miało obowiązek służyć i brać przykład z gospodarza domu. Okres ten można nazwać swoistym rodzajem stażu. Aż do XIX wieku, gdy matka nie  była w stanie wykarmić noworodka, lub ze względu na pracę nie miała czasu zająć się maleństwem,  potomstwo oddawano mamkom - obcym kobietom mieszkającym na wsi. Tu często umierało ze względu na wiejskie warunki i niedożywienie.

Na los dziecka duży wpływ miało środowisko w którym się rodziło i wychowywało, a więc rodzina. Misją średniowiecznej rodziny była wspólna praca. Stosunki między poszczególnymi jej członkami uregulował patriarchalny model rodziny : ojciec posiadał władzę nad żoną i potomstwem, podejmował najważniejsze decyzje, był właścicielem i dysponentem majątku, domowym kapłanem . Związek małżeński zawierano nie ze względu na  uczucia, ale biorąc pod uwagę korzyści majątkowe lub rodowe, duży wpływ na kształt przyszłego małżeństwa posiadali rodzice. Rodzina nie miała funkcji uczuciowej, dziecko było wychowywane głównie przez ojca w atmosferze strachu i  przemocy.

 Dziecko w XVI, XVII, XVIII wieku

Ze względu na idee i poglądy epoki, renesans uznaje się za okres w którym dzieciństwo zostało odkryte po raz pierwszy. Odtąd potomstwo zaczęto traktować nie jak anonimowe  przedmioty, pojawił się sam okres dzieciństwa. W porównaniu ze średniowieczem, epokę tą można uznać za  przełom w myśleniu o dzieciach i ich traktowaniu.

 Rodzina próbowała organizować się wokół dziecka, nie można było stracić go bez żalu.  Dopiero z czasem ( XVI i XVII wiek ) zaczęto przejawiać wobec dzieci takie uczucia jak : miłość, czy rozkosz jaką rodzice odczuwali przebywając z dzieckiem, radość, życzliwość, rozpacz po stracie potomstwa. W XVII wieku opinie moralistów skłaniają się już ku krytyce zbytniego rozczulania się względem dziecka, rozpieszczania malców (czynniki negatywnie wpływające na rozwój wychowawczy). Zaczęto pracować więc nad nowym stosunkiem do dziecka : by przywiązanie do niego , poczucie specyfiki i odrębności okresu dzieciństwa, wyrażało się nie tylko w pieszczotach ale i w analizie psychiki dziecka, i trosce o jego rozwój moralny (należy uczynić z dzieci mądrych ludzi, honorowych, uczciwych,  dobrych chrześcijan). W XVIII wieku do tych 2 postaw dodawano higienę i zdrowie. [3]

Pojawiają się szkoły(XVI i XVII wiek), co oznacza dla dziecka obcowanie w innym środowisku, odłączenie od rodziców. Placówki szkolne pozwalają tym samym na wydłużenie wieku dziecięcego.  Reformatorzy coraz częściej zwracają uwagę na wykształcenie  jako coś, co daje większą stabilność życiową. Wraz z rozwojem szkół pojawiają się  uczucia rodzinne. Dzieci opuszczają dom, lecz nie na tak długi okres jak przy nauce zawodu, kiełkuje miłość rodzinna, zmienia się mentalność ludzi. powrót dziecka do domu różnicuje charakter rodziny średniowiecznej i XVII/XVI wiecznej. Rodzą się takie uczucia jak : troska o edukację, przyszłość dziecka, stawia się dziecko w centrum rodziny, troszczy o nie, dziecko liczy się o wiele bardziej jako osoba ( ewolucja w dużym stopniu dotyczy tylko bogatych mieszczan i szlachty do XVIII w.) [4]

W XVII wieku życie bywało na zewnątrz, niezauważano granicy między tym co publiczne, a tym co prywatne, rozpowszechniało się życie gromadne. Dopiero odseparowanie od społeczeństwa kosztem towarzyskości pozwoliło utworzyć intymne stosunki rodzinne, zacieśnić więzi. Rodzina stała się źródłem nauk moralnych, wychowawczych, zmienił się klimat uczuć.[5]

Po ewolucji rodziny nadszedł czas na przemiany w szkolnictwie (na przełomie XVIII i XIX wieku stawało się ono powszechne). Rozwój higieny i medycyny wydłużył okres dzieciństwa a przemoc w rodzinie powoli zaczęła zanikać.

http://w-spodnicy.ofeminin.pl/Tekst/Mlode-mamy/528436,1,Zabawa-dla-dzieci--czym-jest-zabawa-dla-dzieci.html

---

[1] Słownik języka polskiego, http://sjp.pwn.pl/

[2] Encyklopedia PWN, http://encyklopedia.pwn.pl/

[3] Philippe Aries, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, Gdańsk 1995, str. 132 - 136

[4] Philippe Aries,  Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, Gdańsk 1995, str. 197 - 199

[5] Philippe Aries,  Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, Gdańsk 1995, str.  223 – 232  i  237 - 238

HISTORIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

http://ciekawe.onet.pl/fototematy/ludzie-wilki,4800172,10005752,galeria-maly.html

  

   Historię niepełnosprawności można podzielić  na 3 okresy, ze względu na to jakie znacznie nadawano jej w danym czasie.

Okres wrogości:                                                                                                                                                    

Prowadzona była tzw. biopolityka, która polegała na eliminowaniu ludzi słabych czy ułomnych. Zarówno w starożytnej Grecji jak i Rzymie propagowane były ideały zdrowego społeczeństwa, a prawo do życia mieli tylko ludzie bez defektów, silni. Duży wpływ na taki pogląd wśród społeczeństwa mieli filozofowie, np. Arystoteles czy Platon, który uważał, że rozmnarzać się mogą wyłącznie „najlepsze” kobiety i „najlepsi” mężczyźni. Oni również stworzyli wzór idealnego państwa, którym kierować powinni filozofowie, strażnicy i żywiciele, jednakże dla osób niepełnosprawnych nie wystarczyło już w nim miejsca.
W Rzymie, gdy urodziło się dziecko niepełnosprawne to bardzo często samo umierało ze względu na ciężkie warunki życia, jednak kiedy przeżyło, to rodzice sprzedawali je jako służących.

Okres litości i strachu: 

Velázquez – Bufón don Sebastián de Morra

Pojawił się w średniowieczu wraz z działalnością charytatywną połączoną ze strachem przed Bogiem. Funkcjonowało wówczas przeświadczenie, że niepełnosprawność jest karą za grzechy. Pogląd ten był szeroko głoszony przez Lutera. Uważał również, że dzieci niepełnosprawne rodzą się ze związku kobiety z diabłem a więc trzeba je zabić.
Sytuacja osób niepełnosprawnych zaczęła się stopniowo poprawiać, gdy powstawały kolejne zakony: benedyktynów, cystersów, bonifratrów i kamilianów. Zakonnicy tworzyli przytułki dla osób niepełnosprawnych, chorych czy odrzuconych.
Na wielu bogatych dworach osoby niepełnosprawne stanowiły rozrywkę, traktowano je jako błaznów.

Okres związany z rozwojem nauki i emancypacją osób niepełnosprawnych:

Bardzo popularna w XVIII/XIX wieku była koncepcja, że niepełnosprawność jest wynikiem:
a) defektu w układzie rozrodczym rodziców
b) niemoralnego prowadzenia się
c) nadmiaru nauki
Za sprawą Francis'a Galton'a, w 1883 roku powstał ruch eugeniczny- grec. eugenes- dobrze urodzony. Uważał on, że kwestia trwania i upadku cywilizacji jest bezpośrednio związana z kondycją fizyczną ludzi, ponieważ większość cech genetycznych przechodzi z pokolenia na pokolenie. Eugenika jest to tzw. „naukowa hodowla człowieka” i tak jak w okresie wrogości uważano, że dzieci mogą mieć jedynie osoby pełnosprawne, zaś osobą niepełnowartościowym nie pozwalano zawierać  związków małżeńskich.
W roku 1770 powstała pierwsza szkoła dla niesłyszących, w 1784 roku dla niewidomych a w 1787 dla osób z upośledzeniem umysłowym.  Przełom nastąpił jednak dopiero w XIX wieku, gdy zaczęła rozwijać się psychologia i pedagogika, zaczęto wówczas patrzeć na niepełnosprawność od strony naukowej.

http://niepelnosprawni-zbaszyn.pl/wp-content/uploads/2011/05/HISTORIA-NIEPE%C5%81NOSPRAWNO%C5%9ACI.pdf

KILKA SŁÓW O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

http://randlak.blox.pl/2008/11/te-niepelnosprawnosci.html

1. CZYM JEST NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ ?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wprowadza następujące pojęcia niepełnosprawności, uwzględniając stan zdrowia człowieka:

Niesprawność (impariment) - każda utrata sprawności lub nieprawidłowość w budowie czy funkcjonowaniu organizmu pod względem psychologicznym, psychofizycznym lub anatomicznym;

Niepełnosprawność (disability) - każde ograniczenie bądź niemożność (wynikające z niesprawności) prowadzenia aktywnego życia w sposób lub zakresie uznawanym za typowe dla człowieka;

Ograniczenia w pełnieniu ról społecznych (handicap) - ułomność określonej osoby wynikająca z niesprawności lub niepełnosprawności, ograniczająca lub uniemożliwiająca pełną realizację roli społecznej odpowiadającej wiekowi, płci oraz zgodnej ze społecznymi i  kulturowymi uwarunkowaniami.

Definicja medyczna

Niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny i (lub) psychiczny, trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i społecznymi.

Osoba niepełnosprawna jest jednostką w pełni swych praw znajdującą się w sytuacji upośledzającej ją stworzonej przez bariery środowiskowe, ekonomiczne i społeczne, których nie może tak jak inni ludzie przezwyciężyć wskutek występujących w niej uszkodzeń.

Definicja dla poszczególnych grup niepełnosprawnych

Osoby niepełnosprawne można podzielić według różnych kryteriów:

§  według rodzaju (kategorii) niepełnosprawności

§  okresu życia w którym ona wystąpiła

§  stopnia niepełnosprawności

 2. AKTY PRAWNE 

Najważniejsze przepisy prawne związane z osobami niepełnosprawnymi znajdują się w:

§  Konstytucji RP – art. 30, 32, 68, a szczególnie art. 69, który głosi: Osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej.

§  Ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 1997 r. nr 123 poz. 776 z późn. zm.)

§  Ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118 z późn. zm.)

§  Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych (uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r., M.P. 1997 r. nr 50 poz. 475).

http://pl.wikipedia.org/wiki/Niepe%C5%82nosprawno%C5%9B%C4%87#Definicje_niepe.C5.82nosprawno.C5.9Bci      

 http://www.unic.un.org.pl/niepelnosprawnosc/definicja.php